1
دکترای هیدروژئولوژی دانشگاه شیراز، دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفا، وزارت نیرو
2
دکترای منابع آب، دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفا، وزارت نیرو
چکیده
علاوه بر مدیریت مصرف، سرمایه‌گذاری بر روی منابع آب جدید که به صورت ناشناخته در زیر زمین وجود دارند می‌تواند در تأمین بخشی از نیاز آب مصرفی کشور کارگشا باشد. در این مطالعه ابتدا با مطالعه گسترده تجربیات جهانی، ویژگی‌ها، محدویت‌ها و مزایای استفاده از منابع آب زیرزمینی عمیق ارائه شده و در گام بعدی وضعیت استان سیستان و بلوچستان منابع آب زیرزمینی عمیق مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور برخی از اساسی‌ترین خصوصیات زمین‌شناسی و هیدروژئولوژی از قبیل شرایط تشکیل آبخوان، هیدرواستراتیگرافی، هندسه آبخوان، سرعت حرکت آب زیرزمینی، زمان ماندگاری، تجدیدپذیری، سن، منشأ، تخلخل، هدایت هیدرولیکی، حجم ذخیره آبخوان و خصوصیات کیفی آبخوانهای بزرگ دنیا از جمله حوضه آرتزین بزرگ در کشور استرالیا و سیستم نوبین در شمال افریقا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین برخی از موارد مهم در زمینه‌های مختلف از جمله محدودیت‌ها و مزیت‌های استخراج و بهره‌برداری و همچنین پیامدهای زیست‌محیطی بهره‌برداری از آبهای زیرزمینی عمیق در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی‌های انجام شده بر روی شرایط زمین‌شناسی، و هیدروژئولوژی آبخوانهای بزرگ دنیا و مقایسه آن با شرایط زمین‌شناسی ایران نشان می‌دهد که بهطور کلی فلات ایران دارای زمین‌شناسی پیچیده و متشکل از بلوک‌های زمین‌شناسی متعددی می‌باشد. از این رو، متمرکز نمودن بررسی‌ها و مطالعات مربوط به شناسایی و اکتشاف آب و آبخوانهای عمیق در مقیاس محدود، معقول‌تر به نظر می‌رسد. مقایسه نتایج بدست آمده از بررسی‌های اجمالی خصوصیات زمین‌شناسی و هیدروژئولوژی استان سیستان و بلوچستان حاکی از احتمال دارا بودن پتانسیل‌های تشکیل آبخوان در مقیاس محدود در تشکیلات زمین‌شناسی جوان و به ویژه در رسوبات ضخیم‌لایه کواترنری در قسمت‌هایی از حوضه‌های هامون-هیرمند، هامون-ماشکیل، هامون-جازموریان و همچنین در سازندهای سخت حوضه کویر لوت می‌باشد که اظهار نظر دقیق تر نیازمند اکتشاف و مطالعات تکمیلی است. در محدوده حوضه بلوچستان جنوبی به دلیل سکانس بسیار ضخیم‌لایه فلیش‌های دانه‌ریز و گسل‌های تراستی فراوان، بطور کلی پتانسیل تشکیل آبخوان کمتر بوده و جهت بررسی‌های تکمیلی از اهمیت کمتری برخوردار است.
آدینه وند, روح اله, & ترابی, صدیقه. (1400). آبهای زیرزمینی عمیق و ارزیابی کلی وضعیت فلات ایران و به ویژه استان سیستان و بلوچستان از لحاظ وجود منابع آب زیرزمینی عمیق. علوم و فنون سازندگی, 2(1), 9-18.
MLA
روح اله آدینه وند; صدیقه ترابی. "آبهای زیرزمینی عمیق و ارزیابی کلی وضعیت فلات ایران و به ویژه استان سیستان و بلوچستان از لحاظ وجود منابع آب زیرزمینی عمیق", علوم و فنون سازندگی, 2, 1, 1400, 9-18.
HARVARD
آدینه وند, روح اله, ترابی, صدیقه. (1400). 'آبهای زیرزمینی عمیق و ارزیابی کلی وضعیت فلات ایران و به ویژه استان سیستان و بلوچستان از لحاظ وجود منابع آب زیرزمینی عمیق', علوم و فنون سازندگی, 2(1), pp. 9-18.
VANCOUVER
آدینه وند, روح اله, ترابی, صدیقه. آبهای زیرزمینی عمیق و ارزیابی کلی وضعیت فلات ایران و به ویژه استان سیستان و بلوچستان از لحاظ وجود منابع آب زیرزمینی عمیق. علوم و فنون سازندگی, 1400; 2(1): 9-18.
)