شناسایی آلتراسیون‌ها و ساختار‌های زمین‌ساختی مرتبط با کانسار‌های گرمابی با استفاده از تکنیک‌های مختلف پردازش تصاویر ماهواره‌ای (مورد مطالعاتی: شمال‌شرق زون زمین‌شناسی ماکو-تبریز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده زمین‌شناسی و معدن، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

امروزه دورسنجی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با هدف پی‌جویی مواد معدنی یکی از مهم‌ترین مراحل اکتشاف می‌باشد. در این راستا بررسی و شناخت روش‌های مختلف و نوین به دلیل بالا‌بردن احتمال اکتشاف و کاهش ریسک، حائز اهمیت است. روش‌هایی که در عین سادگی و کارایی بالا، باعث کاهش هزینه‌های اکتشافی نیز گردند. جهت مطالعات دورسنجی در محدوده مورد مطالعه بعد از تهیه اطلاعات مورد نیاز از جمله تصاویر ماهواره‌ای (تصاویر ماهواره‌های استر (Aster) و لندست 8 (OLI)) و نقشه‌ زمین‌شناسی 1:100000 سیه‌رود، پایگاه داده‌ای شامل تمامی اطلاعات مورد نیاز تشکیل گردید. برای استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در مطالعات اکتشافی در ابتدا پیش‌پردازش‌های لازم متناسب با نوع ماهواره به کار گرفته‌شده، بر روی تصاویر پیاده‌سازی شد. از جمله این پیش‌پردازش‌ها می‌توان به تصحیحات هم‌شنوی (Crosstalk Correction)، تصحیحات رادیومتریک (Radiometric Correction)، تصحیحات اتمسفری (Atmospheric Correction)، تصحیحات هندسی (Geometric Correction) و حذف اثر پوشش‌های گیاهی از طریق شاخص پوشش‌ گیاهی (NDVI) اشاره نمود. سپس برای تفکیک و تشخیص شواهد کنترل‌کننده کانی‌سازی اعم از تیپ سنگ‌شناسی، ساختارهای زمینشناسی، آلتراسیون‌ها (از جمله آلتراسیون‌های آرژیلیک، فیلیک، پروپیلیتیک، سیلیس و اکسید‌های آهن) و خطواره‌ها از روش‌های پردازش تصویر همچون نسبت‌باندی (BR)، ترکیب رنگی کاذب (FCC)، آنالیز مؤلفه‌های اصلی انتخابی (SPCA)، فیلتر تطبیقی ترکیبی تعدیل شده (MTMF)، فیلتر راستایی (Directional) و فرکانسی (FFT) بهره گرفته شد. در نهایت نقشه‌های نهایی آلتراسیون‌ها و همچنین نقشه ساختار‌های زمین‌شناسی تهیه گردید و مناطق مهم تحت تأثیر آلتراسیون‌ها مشخص شدند.

کلیدواژه‌ها