امکان‌سنجی استفاده از مصالح شن-رس، بتن آسفالتی و شن و ماسه سیمانته شده جایگزین رس در هسته سد خاکی، مطالعه موردی: سد تنگ سرخ بشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه

2 موسسه فجر

چکیده

انتخاب مصالح مناسب برای هسته سدهای خاکی، نقشی کلیدی در عملکرد و پایداری آن‌ها دارد. خاک رس به دلیل نفوذپذیری پایین و قابلیت کنترل تراوش، به‌عنوان مصالح اصلی در هسته سدها مورداستفاده قرار می‌گیرد. بااین‌حال، زمانی که خاک رس کافی یا مناسب در دسترس نباشد، بررسی مصالح جایگزین ضروری است. این پژوهش، امکان‌سنجی استفاده از ترکیبات شن-رس (GC)، بتن آسفالتی (AC)، و شن و ماسه سیمانته‌شده (CSG) را به‌عنوان جایگزین خاک رس در سد تنگ سرخ بشار بررسی کرده است. مطالعه شامل ارزیابی‌های ژئوتکنیکی، خواص مکانیکی، نفوذپذیری، و پایداری طولانی‌مدت مصالح جایگزین تحت شرایط هیدرولیکی متغیر است. همچنین مدل‌سازی‌های عددی برای بررسی پایداری، نشست، تراوش، و رفتار لرزه‌ای هسته با نرم‌افزار PLAXIS 3D انجام‌شده است. نتایج نشان داد که بتن آسفالتی ازنظر زلزله، تراوش و فرسایش عملکرد بهتری دارد، اما هزینه و نیاز به فناوری پیچیده ساخت آن را محدود می‌کند. شن و ماسه سیمانته‌شده دارای مقاومت بالاست اما مشکلاتی در انعطاف‌پذیری دارد. ترکیب شن و رس گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه با نفوذپذیری مطلوب است، ولی مدیریت نشست و تراوش نیازمند دقت است. ازنظر اقتصادی، ترکیب شن-رس گزینه‌ای ساده و ارزان است که برای سدهای خاکی عادی مناسب است، درحالی‌که بتن آسفالتی و شن و ماسه سیمانته‌شده در پروژه‌های با نیازهای دوام و مقاومت بالا مقرون‌به‌صرفه هستند.

کلیدواژه‌ها